De fundering van een woning, zou de stabiele basis moeten zijn waarop de woning rust. Problemen met de fundering tasten deze stabiliteit aan en zorgt voor het wegzakken van de woning. De signalen die kunnen duiden op verzakking van de woning zijn de volgende:
Scheurvorming
Deze scheuren kunnen zich voordoen in gevel, binnenmuren, vloeren en plafonds. Scheurvorming kan ook optreden ten gevolge van andere oorzaken dan funderingsproblemen. Om een inschatting te maken van de mogelijk oorzaak, kunt u gebruik maken van de scheurenwijzer van Vereniging Eigen Huis.
Klemmende ramen deuren
Het verzakken van een woning gebeurt meestal niet mooi gelijkmatig. Er komen hierdoor krachten op de woning te staan waar deze niet tegen bestand is (van opzij in plaats van boven). Deur – en raamkozijnen kunnen hierdoor vervormen. Dit worden overdreven gezegd trapeziums in plaats van rechthoeken of vierkanten. Omdat de vorm van de deur of het raam gelijk blijft, gaat het raam of de deur klemmen.
Scheefstand
Een ander signaal van het (scheef) wegzakken van de woning zijn scheve vloeren en muren.
Hoog water onder de vloer
Wanneer het water in het kruipruim bijna tot aan de vloerplanken staat, kan dit een teken zijn van een hoge grondwaterstand (bijvoorbeeld door een grote regenbui). Het kan echter ook zijn dat het water niet hoger staat, maar de woning lager is gaan staan.
Groot hoogteverschil met de buren
Huizen met een fundering op staal zakken mee met de bodem wanneer de bovenste grondlagen inklinken. Huizen op palen rusten op diepere grondlagen, deze zakken dus niet mee. Het ontstaan van grote hoogteverschillen tussen woningen op staal (bijvoorbeeld bovenkant voordeur) kan een signaal zijn dat de woningen aan het verzakken zijn.
Onderzoek naar Krimp-Zwel gedrag
Ook in Nederland zijn de gevolgen van klimaatverandering zichtbaar. Zo is in Twente de gemiddelde jaartemperatuur van 1970 tot 2020 met 2˚C gestegen, zie figuur 1. Misschien nog wel belangrijker voor Oost-Nederland en deze case is dat er in de periode tussen 2008 en 2010 een behoorlijke toename van het neerslagtekort is ontstaan (ref 2). Verder zijn de drie zomers 2018, 2019 en 2020 zowel extreem warm als droog geweest. Dit heeft onder andere geleid tot een
lage grondwaterstand in de zomer van 2018 en 2019. In figuur 2 is het langjarig grondwaterpeil op een locatie in de Achterhoek te zien.
Wat hebben deze veranderingen te maken met kleien funderingsproblemen?
dr. Ir. C. (Cock) Blom, Ing. K.O. (Kees) van der Werf, Drs. R.J. (Roelof) Stuurman en Dr. H (Henk) Kooi doen daar onderzoek naar. De eerste publicatie is opgenomen vakblad Geotechniek (juni 2022).